یکی از باارزش ترین و خوش طعم ترین هدیه های مکزیک به دنیا کاکائوست. کاکائو و محصولات تهیه شده از آن از محبوب ترین طعم ها در جهان است و کمتر کسی پیدا می شود که طعم کاکائو را دوست نداشته باشد.
فهرست مطالب مقاله کاکائو سلامتشین :
- تاریخچه درخت کاکائو
- کاکائو چیست؟
- تفاوت شکلات و کاکائو
- اصلی‌ترین خواص کاکائو برای سلامتی
- حقایقی جالب درباره کاکائو
- سوالات متداول
- معایب و عوارض کاکائو
- جمع بندی
تاریخچه درخت کاکائو
کاکائو از درختی به اسم تئوبروما، تیره پنیرکیان به دست می‌آید. این درخت ارتفاعی بین ۴ تا ۱۰ متر دارد و زیر سایه درختان بزرگ‌تر از خود رشد میکند. برگ‌های این درخت ساده است و گل‌های قرمز و کوچکی دارد که به طور منظم کنار هم قرار گرفته‌اند.
میوه این درخت تقریبا هم اندازه خیار، با رنگی زرد مایل به قهوه‌ای است. داخل هر میوه تیره پنیرکیان، درون یک بافت گوشتی، بین ۲۴ تا ۴۵ عدد دانه قرار گرفته است. بعد از چیدن میوه این درخت آن را جایی نگه داری می‌کنند و بعد از پوسیده شدن میوه‌ها، دانه‌های آن را جدا کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند. پودر کاکائو از فشرده شدن دانه‌های داخل میوه درخت تیره پنیرکیان به دست می‌آید. این درخت در اکثر مناطق جهان کشت و از میوه آن استفاده می‌شود اما عمده‌ترین تولید کنندگان این محصول ساحل عاج، غنا و نیجریه هستند. دانه‌های درخت تئوبروما طی فرآیندی به پودر کاکائویی که در بازار در دسترس افراد است، تبدیل می‌شوند.
کاکائو چیست؟
کاکائو نام یک درخت گرمسیری و میوه‌ای است. غلاف‌های بزرگ این درخت حاوی ده‌ها دانه است که منبع تولید محصولات شکلاتی جهان است. کشاورزان برای تولیدش ابتدا دانه‌ها را تمیز و تخمیر می‌کنند، سپس آنها را برای تولیدکنندگانی می‌فرستند که آن دانه‌های خام را به پودر تبدیل می‌کنند.
کاکائو خامِ فرآوری شده یک ابر غذای فوق‌العاده است که سرشار از آنتی اکسیدان، غنی از فیبر و حاوی مواد مغذی مانند آهن، پتاسیم و منیزیم است.کاکائو خام مملو از پالپ شیرین و مغذی و دانه‌هایی به طول یک اینچ است که به دانه‌های کاکائو معروف هستند. به طور کلی کاکائو طعمی تلخ و خاکی دارد و مانند شکلات تلخ شیرین نشده است و بافتی ترد مانند دانه قهوه دارد.
تفاوت شکلات و کاکائو
تفاوت شکلات و کاکائو باعث می شود که خاصیت آن تغییر کند. کاکائو از پردازش دانه کاکائو در دمای بالا به وجود می آید. در حالی که در روند تولید شکلات بیشتر آنتی اکسیدانهای شکلات از بین می رود. در نوع مرغوب شکلات ها، تنها، 10 درصد کاکائو به کار می رود.
اصلی‌ترین خواص کاکائو برای سلامتی
بهبود عملکرد مغز
احتمالا نمی‌دانستید که یکی از جالب‌ترین خواص کاکائو برای سلامتی، بهبود عملکرد مغز شامل سرعت پردازش مغزی و حافظه است. البته قرار نیست درست بعد از مصرف کاکائو، ناگهان تغییر عجیبی ایجاد شود اما مصرف کاکائو و مشتقات آن، به‌صورت کنترل‌شده، در طولانی‌مدت روی عملکرد شناختی مغز تاثیر مثبت دارد.
کاهش خطر ابتلا به دیابت
احتمالا وقتی به کاکائو و مشتقات آن فکر می‌کنید، به‌طور عمومی شکلات‌های شیرین را متصور می‌شوید. اما جالب است بدانید از خواص پودر کاکائو آن است که با وجود فلاونوئیدها (نوعی ترکیب شیمیایی که در برخی میوه‌ها و سبزی‌ها موجود است)، می‌توانند حساسیت به انسولین را بیشتر کرده و در نهایت موجب کاهش خطر ابتلا به دیابت شوند. البته قرار نیست خواص کاکائو معجزه کند و امکان ابتلا به این بیماری را منتفی کند. برای کاهش خطر ابتلا به بیماری دیابت لازم است علاوه بر در نظرگرفتن خواص پودر کاکائو و مشتقات آن، به رژیم غذایی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید.
بهبود حالت و نشانه‌های افسردگی
علاوه بر اثر مثبت کاکائو بر بیماری‌های ذهنی مرتبط با سن، تأثیر آن بر مغز، می‌تواند حالت و نشانه های افسردگی را هم بهتر کند. احتمالا اثر مثبت بر این حالت به‌خاطر فلاوانول‌های کاکائو، تبدیل تریپتوفان (Tryptophan) به سروتونین (Serotonin) تثبیت‌کنندهٔ حالت طبیعی، محتوای کافئین یا همان احساس لذت از خوردن شکلات است.
مطالعه‌ای روی مصرف شکلات و سطح استرس در زنان باردار حاکی از آن است که مصرف بیشتر شکلات، با کاهش استرس و حال بهتر بچه در ارتباط است. مطالعهٔ دیگری هم نشان داده که نوشیدن کاکائو سرشار از پلی‌فنل، انسان را آرام‌تر و شادتر میکند. علاوه بر این‌ها، مطالعه‌ای روی مردان مسن حاکی از آن است که خوردن شکلات، با سلامت کلی بدنی و سلامت روانی هم در ارتباط است.اگرچه نتایج این مطالعات امیدبخش هستند، اما پیش از آنکه نظری قطعی بدهیم، باید تحقیقات بیشتری روی خواص کاکائو برای حس‌وحال و افسردگی انجام شوند
محافظت از دندان‌ها
از دیگر خواص کاکائو که شما را شگفت‌زده خواهد کرد، محافظت آن از دندان‌هاست. مصرف کاکائو می‌تواند در برخی مواقع قوی‌تر از فلوراید برای دندان‌ها عمل کند. البته نباید فراموش شود که اگر قرار است کاکائو را به‌صورت شکلات مصرف کنید، قند موجود در شکلات می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند.
حفظ سلامت دندان با اریتریتول (کلیک کنید)
بالا بردن کارایی فیزیکی
وقتی به‌سراغ انجام کارهای فیزیکی و انرژی‌بر مانند دوچرخه‌سواری می‌رویم، برایمان عادی است که با کمی شکلات انرژی خود را بالا ببریم. به همین دلیل است که احتمالا این یکی از خواص کاکائو را می‌دانیم اما شاید آن را به درستی درک نکرده باشیم. در یک تحقیق ثابت شده است که فلاونول‌های معروف پودر کاکائو در دوچرخه‌سواران مصرف‌کننده شکلات تلخ باعث می‌شود آنها اکسیژن کمتری مصرف کرده و مسافت بیشتری نسبت به کسانی طی کنند که از این خوراکی استفاده نکرده‌اند.
کمک به کنترل وزن
جالب اینکه مصرف کاکائو، حتی به شکل شکلات، می‌تواند برای کنترل وزن مفید باشد. تصور بر این است که کاکائو می‌تواند استفاده از انرژی را تنظیم کند، اشتها و التهاب را کاهش و اکسیداسیون چربی و احساس سیری را افزایش بدهد.
مطالعه‌ای نشان داده افرادی که بیشتر شکلات مصرف می‌کنند، نسبت به کسانی که کمتر شکلات می‌خورند شاخص تودهٔ بدنی (BMI) پایین‌تری دارند؛ علی‌رغم اینکه گروه اول کالری و چربی بیشتری هم مصرف می‌کنند. مطالعه‌ای هم روی کاهش وزن با رژیم کم‌کربوهیدرات انجام شده است. در این مطالعه به شرکت‌کننده‌ها روزانه ۴۲ گرم شکلات ۸۱ درصد کاکائو دادند و در نهایت متوجه شدند آنها سریع‌تر از افردی وزن کم کردند که رژیم عادی داشتند.
مطالعات دیگری هم هستند که نشان می‌دهند مصرف شکلات، وزن را افزایش می‌دهد؛ اما بسیاری از این مطالعه‌ها بین نوع شکلات مصرفی تمایزی قائل نشده‌اند. خواص شکلات سفید و شیری، با شکلات تلخ یکسان نیست. روی‌هم‌رفته، به نظر می‌رسد کاکائو و محصولات سرشار از کاکائو می‌توانند برای کاهش وزن یا حفظ وزن مفید باشند، اما مطالعه‌های بیشتری باید انجام شوند.
لاغری با نارگیل (بیشتر بدانید)
مراقبت از پوست
یافته‌ها نشان می‌دهند که مصرف کاکائو غنی از فلاوانول به کاهش اثرات اریتمی ناشی از اشعه UV کمک میکند و در کم کردن زبری و پوسته‌پوسته شدن پوست هم موثر است. همچنین می‌تواند نرمی و انعطاف‌پذیری پوست را زیاد کند و رطوبت و ضخامت پوست را افزایش بدهد. اپی‌کاتچین موجود در کاکائو به بالا بردن اکسیژن اشباع خون هموگلوبین و تحریک جریان خون سالم در بافت‌های پوستی هم کمک میکند و از آن در برخی از محصولات بهداشتی مربوط به پوست استفاده می‌شود.
حقایقی جالب درباره کاکائو
- 5 سال طول می کشد تا یک درخت کاکائو به ثمر برسد و کاکائو تولید شود.
- قبایل قبیله ای از سرخپوستان مایا اولین کسانی بودند که خواص شگفت انگیز دانه کاکائو را در حدود 600 سال قبل از میلاد کشف کردند.
- اولین خانه شکلات در ایالات متحده در شهر ماساچوست تاسیس شد.
- تولید کاکائو در کل جهان سالانه به 3 میلیون تن می رسد.
- در سال 1828، هلندی ها روشی را اختراع کردند که طی آن چربی دانه های کاکائو گرفته می شد و از آن " کره کاکائو " تهیه می گردید. از باقی مانده آن نیز " پودر کاکائو " تهیه می شد.
- دانه های کاکائو از نظر طعم تلخی و عطر با هم متفاوت هستند و گران ترین نوع کاکائو از دانه های درخت کرئیولو به دست می آید که تلخی آن نسبت به سایر کاکائو ها خیلی کمتر است و تنها 10 درصد از شکلات های دنیا با استفاده از این نوع کاکائواستفاده می شود.
سوالات متداول
آیا مصرف کاکائو اعتیادآور است؟ همانطور که به آن اشاره کردیم، کاکائو مانند قهوه ماده‌ای دارای کافئین است و عموما کافئین، اعتیادآور است. البته این جمله قرار نیست شما را نگران کند، اگر در مصرف کاکائو تعادل را رعایت کنید هیچ مشکلی برایتان پیش نخواهد آمد.
مواد معدنی موجود در کاکائو چیست؟ کاکائو حاوی مواد معدنی مختلفی است. از جمله این مواد معدنی می‌توان به کلسیم، پتاسیم، فسفر، سدیم و فیبر اشاره کرد.
معایب و عوارض کاکائو
امکان ندارد ماده‌ای در دنیا وجود داشته باشد که هم‌زمان با مزایای فراوان، معایبی نداشته باشد. کاکائو هم از این قاعده مستثنی نیست. مصرف بیش از اندازه کاکائو برای مادران باردار مشکلاتی به همراه دارد و لازم است در تغذیه بارداری به میزان مصرف آن اهمیت دهید.
از سویی مشتقات کاکائو که معمولا شکلات‌ها هستند، با انواع قند مصنوعی شیرین می‌شوند و مصرف زیاد قند می‌تواند مشکلاتی مانند اضافه‌وزن، فشار خون بالا و احتمال ابتلا به بیماری دیابت را با خود به‌همراه داشته باشد.
جمع‌بندی
هزاران سال است که مردم از کاکائو استفاده می‌کنند و به بخش بزرگی از آشپزی مدرن تبدیل شده است. این مادهٔ مغذی علاوه بر اینکه بسیار خوشمزه است، خواص زیادی هم دارد؛ برخی از خواص کاکائو برای سلامتی عبارت‌اند از کاهش التهاب، تقویت سلامت قلب و مغز، کاهش قند خون، کنترل وزن و بهبود سلامت دندان و سلامت پوست. سلامتشین محصولی را به شما معرفی میکند که ترکیبی از ماچا تشریفاتی ژاپن و پودر کاکائو میباشد که علاوه بر خواص بی نظیر، عطر و طعم دلنشینی نیز دارد.
جهت تهیه ماچاکاکائو سلامتشین کلیک کنید
