با سردشدن هوا برای گرم‌شدن به غذاهایی مانند ماکارانی و پنیر یا سوپ خامه پناه نبرید. درعوض غذاهایی بخورید که برای فصل سرما عالی هستند. غذاهای سالم و مفیدی که سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان هستند. این غذاها باعث تقویت سیستم ایمنی شما می‌شوند و شما را در برابر هوای سرد محفوظ می‌کنند.
فهرست مطالب مقاله در زمستان چی بخوریم :
1- معرفی خوراکی های با طبع گرم
جو دوسر
شکلات داغ
آش لوبیا و فلفل
چای زنجبیل
سیب
2- نکات کلیدی
3- غذاهای نامناسب فصل زمستان
4- کلام آخر
معرفی خوراکی های با طبع گرم:
طب ایرانی و سنتی غذاها را به دسته ها و گروه های مختلفی تقسیم کرده و تلاش می کنند تا با این دسته بندی از خواص و ویژگی های غذاها و خوراکی های مختلف استفاده کنند. یکی از دسته بندی های مرسوم که در این مطلب قصد داریم تا آن را مورد بررسی قرار دهیم خوراکی ها با طبع گرم هستند. متضاد این دسته از خوراکی ها، مواد غذایی با طبع سرد هستند.
بر اساس طب سنتی و ایرانی خوردن خوراکی های با طبع گرم می تواند به شما کمک کند تا در فصل سرما بدن تان گرم باقی بماند و مشکلاتی مثل لرز، کم خونی، سرما خوردگی، حرارت پایین بدن، خستگی بیش از حد و… را درمان کنید.
جو دوسر
آغاز فصل سرد بهترین زمانی است که به سراغ جو دوسر بروید. جو دوسر یکی از بهترین غذاهای مناسب فصل سرد و یکی از غلات کامل است. بنابراین با یک کاسه از این غذا هم گرسنگی‌تان برطرف می‌شود، هم فیبر زیادی به بدن خود وارد می‌کنید. علاوه بر این جو دوسر یکی از منابع خوب پروتئین گیاهی هم هست. خواص جو دوسر تنها به این موارد محدود نمی‌شود. جو دوسر حاوی نوعی نشاسته مقوی به‌نام بتاگلوکان است. تحقیقاتی در این مورد در مجلهی بررسی مواد غذایی (Nutrition Review) منتشر شده است. براساس این تحقیقات روزی فقط ۳ گرم بتاگلوکان موجود در جو دوسر می‌تواند موجب کاهش کلسترول بد به‌اندازه‌ی ۵ تا ۱۰ درصد شود. این کاهش درمورد کلسترول بالا و پایین یکی است.
اگر مواد مناسبی را به این غذا اضافه کنید، می‌توانید آن را مغذی‌تر کنید. کری گنز (Keri Gans) متخصص تغذیه در شهر نیویورک و نویسنده‌ی کتاب «کوچک‌ترین تغییر در رژیم» می‌گوید: «من همیشه روغن بادام و دانه‌ی چیا یا تخم شربتی را به‌عنوان چربی سالم به جو دوسر اضافه می‌کنم».
شکلات داغ
یکی از بهترین راه‌های گرم شدن این است که روی مبل لم بدهید و یک لیوان شکلات داغ بنوشید. می‌توانید از پودر‌های آماده‌ی شکلات داغ استفاده کنید. ویراستار مجلهی سلامتی دکتر سینتیا ساس (Cynthia Sass) می‌گوید: «وقتی شکلات داغ درست می‌کنم دوست دارم دو تکه شکلات تلخ را ذوب کنم. بعد آن را در شیر معمولی یا شیر بادام مخلوط کنم».
اضافه کردن شکلات تلخ به رژیم غذایی برای سلامتی شما هم خیلی مفید است. خواص شکلات تلخ بسیار زیادند. شکلات تلخ حاوی فلاونوئیدها است. فلاونوئیدها نوعی آنتی‌اکسیدان هستند که آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را کاهش می‌دهند. رادیکال‌های آزاد خیلی اوقات به سرطان و بیماری‌های قلبی‌عروقی منجر می‌شوند.
تحقیقی در این مورد در مجلهی تحقیقات ایمنی‌شناسی منتشر شده است. طبق این تحقیق وقتی افراد نوشیدنی‌های شکلاتی سرشاراز فلاونوئید می‌نوشند، گلبول‌های قرمز خون آنها کمتر در برابر رادیکال‌های آزاد آسیب‌پذیر است.
آش لوبیا و فلفل
آش لوبیا و فلفل، یکی دیگر از بهترین غذاهای مناسب فصل سرد است. فلفلی که در این آش می‌ریزید، حاوی کپسایسین است. این مواد طعم تند فلفل را به آن می‌دهند. این مواد همچنین باعث افزایش سوخت و ساز بدن می‌شوند و اجازه نمی‌دهند چربی در بدن جمع شود. دانشمندان کره‌ای تحقیقی در این مورد روی حیوانات انجام دادند. نتیجه این شد که اگر چربی زیادی در رژیم شما وجود دارد، کپسایسین می‌تواند وزن را تا ۸ درصد کاهش دهد.
می‌توانید هر نوع لوبیایی را در این آش بریزید. کلا لوبیا یکی از خوراکی‌های سرشار از پروتئین است و می‌تواند در عضله سازی به شما کمک کند. رب گوجه فرنگی هم سرشار از لیکوپن است. و پیاز آنتی‌اکسیدان‌های خاصی را به بدن شما می‌دهد. ولی می‌توانید گاهی اوقات از گوشت داخل این آش کم کنید. تحقیقی دراین مورد در مؤسسه ملی سلامت انجام شد. در این تحقیق مردان و زنانی که گوشت قرمز بیشتری می‌خورند، بیشتر درمعرض خط مرگ براثر سرطان و بیماری‌های قلبی-عروقی هستند.
چای زنجبیل
خواص زنجبیل برای سلامتی و زیبایی بسیار است. رابطه زنجبیل و لاغری هم برای بسیاری از ما شناخته‌شده است. اگر می‌خواهید یک فنجان چای بخورید، حتما آن را با زنجبیل دم کنید. ریفکین می‌گوید: «زنجبیل خواص ترموژنیک دارد و شما را گرم نگه می‌دارد». به‌خاطر خواص گرم‌کننده‌ی خود، زنجبیل سوخت‌وساز و جریان خون را افزایش می‌دهد. تحقیقی منتشرشده در مجلهی سوخت‌وساز روی مردانی که برای صبحانه نوشیدنی گرم زنجبیلی می‌نوشند، نشان داد که این افراد درمقایسه با کسانی که نوشیدنی زنجبیلی نمی‌نوشند، کمتر گرسنه هستند و چند ساعت بیشتر سیر می‌مانند.
اضافه کردن زنجبیل به چای می‌تواند درد شما را کمتر کند، مثلا گرفتگی عضلات و دردهایی که بعد از ورزش سخت احساس می‌کنید. تحقیقی در این مورد در مجلهی بین‌المللی پزشکی پیشگیری منتشر شد. در این تحقیق گروهی از ورزشکاران زن روزی سه گرم زنجبیل خوردند. این افراد متوجه شدند بعد از ۶ هفته درد ماهیچه‌ای کمتری داشتند.
سیب
سیب پخته‌شده یک میان‌وعده‌ی عالی برای پاییز است. این میوه سرشار از فیبر محلول و غیرمحلول است. یکی از این فیبرها فرایند هضم را کاهش می‌دهد و دیگری کمک می‌کند تا غذا راحت‌تر از سیستم گوارشی عبور کند. سیب کمک می‌کند کمتر گرسنه شوید و شکم‌تان راحت‌تر کار کند.
برای بهره‌مندی بیشتر از خواص سیب، حتما سیب را با پوست بخورید. دکتر ملیسا ریفکین (Melissa Rifkin) متخصص تغدیه در درمان چاقی در مرکز پزشکی مونت‌فیور در نیویورک می‌گوید: «پوست سیب از بقیه‌ی بخش‌ها فیبر بیشتری دارد». یک سیب متوسط با پوست ۴٫۴ گرم فیبر دارد. ریفکین می‌گوید: «اگر کمی دارچین روی سیب خود بپاشید، آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری به بدن خود می‌رسانید». به‌علاوه ۸۶ درصد سیب از آب تشکیل شده، بنابراین خوردن سیب باعث می‌شود بدن‌تان پرآب‌تر شود.
نکات کلیدی:
گوشت گوسفند و شتر طبع گرمی دارند و مناسب فصل زمستان هستند. در مقابل سعی کنید گوشت گوساله را کمتر مصرف کنید. آبگوشت به، حلیم، سوپ قلم و آش شله قلم‌کار به همراه دارچین یا زیره غذاهایی سالم برای زمستان هستند.
دمنوش‌های زمستانی مثل دمنوش خوشمزه آویشن، دارچین، رازیانه و بهارنارنج به افزایش سوخت و ساز و گرمای بدن کمک می‌کنند.
با ادویه‌هایی مثل زیره، زردچوبه، زنجبیل و دارچین غذاهای خود را خوش‌طعم کنید. زعفران برای فصول سرد خواص بسیاری دارد. برای آشنایی بیشتر مقاله خواص زعفران را بخوانید.
سبزیجاتی مثل هویج، سیب زمینی، کدو حلوایی، شلغم، چغندر و کرفس مناسب فصل زمستان هستند. به‌طور مثال، هویج پلو یکی از غذاهای سالم برای شام زمستان است که از دیرباز در سفره‌های ایرانی به چشم می‌خورد.
میوه‌هایی مثل موز، انبه و سیب در فصل زمستان توصیه می‌شوند. مرکبات سرشار از ویتامین سی هستند و به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به ویروس‌ها کمک می‌کنند.
ماهی و تخم مرغ سرشار از امگا 3 و ویتامین دی هستند. از مصرف آنها غافل نشوید.
غلات کامل مثل نان سبوس‌دار و سویا به مشکلات گوارشی و یبوست کمک می‌کنند. خشکی پوست در زمستان بسیار شایع است که با مصرف این غلات به حفظ سلامت پوست نیز کمک می‌کنید.
آجیل و خشکبار در فصل زمستان باید مصرف شوند، زیرا سرشار از مواد مغذی مثل سلنیوم هستند. گردو، بادام هندی، فندق، پسته، نخودچی، کشمش، برگه زردآلو و سایر میوه‌های خشک را جایگزین قند و شکلات کنید.
روغن‌های گیاهی مثل روغن زیتون، کنجد و هسته انگور اشباع نشده‌اند و طبع گرمی دارند. برای سلامت قلب و عروق مفیدتر هستند و سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهند.
غذاهای نامناسب فصل زمستان:
در کنار مصرف این خوراکی‌های گرم و مقوی، غذاهای سرد را نیز می‌توانید مصرف کنید. در مصرف غذاهای سرد، زیاده‌روی نکنید و با افزودن مصلحات، طبع آنها را متعادل کنید.
لبنیات سرشار از کلسیم هستند و به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند. همان‌طور که در مقاله غذاهای گرم کننده رحم اشاره شد، در کنار این غذاها می‌توانید از مصلحاتی چون زیره و نعنا استفاده کنید.
میوه‌های تابستانی که در فریزر نگه داشتید ممکن است برای رفع هوس دلپذیر باشند، اما مناسب زمستان نیستند.
سبزیجاتی چون خیار و گوجه در کنار پنیر به‌عنوان شام استفاده می‌شوند. توجه داشته باشید هر سه این خوراکی‌ها طبع سردی دارند، اما درکنار گردو و زیره می‌توانند غذایی برای فصل پاییز و زمستان باشند.
کلام آخر:
در فصول سرد بهتر است از خوراکی‌هایی که طبع گرمی دارند بیشتر استفاده کنید. غذاهای سرد نیز به مقدار مناسب و به همراه مصلحات یا ادویه‌های گرم توصیه می‌شود.
در فصل سرد تحرک کافی داشته باشید تا سیستم ایمنی شما در برابر انواع میکروب‌ها و ویروس‌ها مقاوم باشد.
