طبع را نمی‌توان تغییر داد، اما مزاج با توجه به نوع غذاهای مصرفی قابل تغییر است.
فهرست مطالب مقاله طبع و مزاج سلامتشین :
- تاریخچه مزاج شناسی
- مزاج و انواع آن
- تفاوت طبع و مزاج
- انواع طبع
- لیست غذاهای با طبع سرد و طبع گرم
- نتیجه گیری
تاریخچه مزاج شناسی
نظریه مزاج در تئوری باستانی طب خلط ریشه دارد. اگرچه اعتقاد بر این است که این نظریه از بین‌النهرین سرچشمه گرفته، اما پزشک یونانی بقراط (و بعدها جالینوس) بود که این مفهوم را به یک نظریه پزشکی تبدیل کرد. وی بر این عقیده بود که برخی ویژگی‌ها، عواطف و رفتارهای خاص در انسان ناشی از کمبود یا زیاد بودن مایعی در بدن (به نام خلط) هستند. او مفهوم اخلاط چهارگانه را به وجود آورد که شامل این موارد بودند:
خون یا دم
زرد آب یا صفرا
سودا یا زرد آب سوخته (صفرای سیاه)
بلغم
هرکدام از این اخلاط در شکل‌گیری الگوهای مختلف شخصیتی و همچنین میزان مستعد بودن فرد برای ابتلا به بیماری دخیل بودند.
مزاج و انواع آن
مزاج ترکیبی از جنبه‌های جسمی، ذهنی، عاطفی و روحی هر فردی است. اگرچه هر فردی به اندازه اثر انگشتش منحصربه‌فرد است، اما به‌طورکلی مزاج افراد به چهار دسته دموی، بلغمی، سوداوی و صفراوی تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی بر اساس کیفیت‌هایی همچون گرما، سرما، رطوبت و خشکی است. اگرچه هر فردی دارای هر چهار نوع مزاج است، اما یکی از انواع مزاج غالب‌تر از بقیه است.
مزاج صفراوی
افراد دارای مزاج صفراوی معمولاً پرانرژی هستند. اغلب افرادی که در این دسته بندی قرار می‌گیرند اندامی لاغر با استخوان بندی درشت دارند. شدت گرمایی بودن کسانی که مزاج آن‌ها گرم و خشک است قابل توجه بوده و آن‌ها در بیشتر مواقع عطش دارند.
افرادی که زود عصبانی می‌شوند، موهایی ضخیم و تیره دارند، کمتر از دیگران می خوابند، خونگرم و زودجوش هستند و زیرک و باهوش بودن آن‌ها جلب توجه می‌کند در دسته بندی مزاج گرم و خشک قرار می‌گیرند. کسانی که مزاجشان صفراوی است میل زیادی به خوردن غذاهای سرد و ترش دارند.
مزاج دموی
افرادی با خصوصیات شجاع و جسور و در عین حال صبور و آرام در دسته‌بندی مزاج دموی یا گرم و تر قرار می‌گیرند. آنچه درباره دارندگان مزاج‌گرم و تر و یا گرم و خشک جلب توجه می‌کند، بدن عضلانی و رگ‌های برجسته‌ای است که دارند.
دموی مزاجان مانند کسانی که در دیگر گروهای دسته بندی مزاج قرار می‌گیرند سرمایی یا گرمایی نیستند؛ اما در صورتی که هوا سردتر باشد برای آن‌ها شرایط مطلوب‌تر خواهد بود تا زمانی که جریان هوای گرم در اطرافشان جریان داشته باشد. دموی مزاج ها موهایی پرپشت دارند و اشتهای خوبی هنگام صرف غذا از خود نشان می‌دهند. افراد دموی مزاج نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی قرار دارند و احتمال این که به فشارخون مبتلا شوند نیز وجود دارد. گرم و تر مزاج‌ها همه غذاها را مصرف می‌کنند، اما اغلب مواقع میل آن‌ها به سمت غذاهای شیرین یا ترش است.
مزاج سوداوی
افرادی که میل کمی به خوابیدن دارند، این افراد بسیار سرمایی هستند و در فصل زمستان و روزهای سرد سال به راحتی نمی‌توانند خودشان را بپوشانند، در دسته بندی مزاج سرد و خشک قرار می‌گیرند.
این افراد که رنگ پوستشان در بیشتر مواقع تیره است. موهای سطح بدن و سر این افراد تیره و پرپشت است، به نظم و دوراندیشی و خونسردی شناخته می‌شوند. افراد سوداوی مزاج اغلب درونگرا هستند و میل زیادی به مصرف غذاهای شیرین و گرم نشان می‌دهند.
اغلب افرادی هستند لاغر با استخوانهای نازک و کشیده، پوست سوداوی ها خشک و رنگ آن از حالت سفید تا سبزه و تیره متغیر است، موی بدن سوداوی ها زیاد است و موی سرشان به علت سردی و خشکی زودتر دچار سفیدی یا حالت گندمگون می شود، نبض آن ها تقریباً کند اما سفت و باریک است. در لمس بدنشان سرد و خشک و پوستشان سفت است. بینی آنان خشک است. خواب کم دارند. تحمل هوای سرد را ندارند و در هوای گرم و فصل بهار راحت ترند.در فصل پاییز خیلی اذیت می شوند. تمایل به خوردن شیرینی و گرمی ها دارد. اینها افراد دقیق و منظم، دور اندیش و محاسبه گر هستند و محتاط می باشند.
بیشتر اوقات دچار نگرانی و دو دلی و وسواس در تصمیم گیری ها می شوند، افراد لجباز هستند و در تصمیمات خود بسیار پایدار و ثابت قدم هستند. خیلی اهل فکر و خیال هستند. خودخور، درون گرا و کم انرژی هستند و مستعد افسردگی و وسواس اند. حرکاتشان از حالات آرام و کند تا معمولی متغیر است با احتیاط و دقت صحبت می کنند در نتیجه کلامشان سریع و بلند نیست، زود سیر شده اما سریعاً گرسنه می شوند، قدرت هاضمه بالایی ندارند. از نظر قدرت و میل جنسی ضعیفند و تمایلشان به رفتار محبت آمیز بیش از آمیزش جنسی است.
افراد سوداوی مزاج افرادی خشک، کم معاشرت، تابع مقررات، فنی، دقیق، حسابگر، دور اندیش و اغلب سمج هستند، اگر نسبت به کسی کینه داشته باشند از دل بیرون نخواهند کرد. اصرار دارند که هر کاری را به انجام برسانند و جنبه عقلانی امور را بیشتر مد نظر دارند. دوستی با سوداوی ها کار ساده ای نیست.
سودا چون سرد و خشک است افراد سوداوی باید از غذاهای گرم و تر بیشتر مصرف نمایند. در میان فصل ها، پاییز فصل سوداست و بهترین زمان برای حجامت افراد سوداوی نیز فصل پاییز است.
در تابستان چی بخوریم؟ (بیشتر بدانید)
مزاج بلغمی
افرادی که اضافه وزن دارند و موهایشان نسبت به دیگران کمتر و نازکتر است در رده افراد دارای مزاج سرد و تر قرار می‌گیرند. این افراد دارای رنگ پوستی سفید هستند و نسبت به دیگران کمتر عطش دارند و تشنه می‌شوند. افراد بلغمی مزاج ساعت خواب طولانی دارند و کم انرژی بودن و عصبانی نشدن از جمله ویژگی‌هایی است که مزاج‌های سرد و تر را با آن‌ها می‌شناسند.افراد بلغمی مزاج علاقه زیادی به مصرف ادویه‌های مختلف و غذاهای شیرین نشان می‌دهند و با ترشیجات و مواد غذایی سرد میانه خوبی ندارند.
تفاوت طبع و مزاج
تفاوت طبع و مزاج در دسته‌بندی‌هایی که برای مزاج‌های گوناگون مانند مزاج گرم و خشک در نظر گرفته شده نیز قابل تشخیص است. هر چند در برخی از موارد شباهت‌هایی میان افرادی با طبع خاص با افرادی که مزاج خاصی دارند دیده می‌شود.
طبع در حقیقت، طبیعت هر فرد است و به صورت ارثی و غریزی به وی منتقل می‌شود و عوامل زیادی همچون وراثت، منطقه جغرافیایی، تغذیه و… در چگونگی شکل گرفتن آن تاثیر پذیر هستند. طبع را نمی‌توان تغییر داد، اما مزاج با توجه به نوع غذاهای مصرفی قابل تغییر است. از بیماری‌هایی که به واسطه طبع برای هر فرد رخ می‌دهد به راحتی نمی‌توان پیشگیری کرد؛ اما با تغییر مواد غذایی و ذائقه‌ای که با توجه به مزاج افراد مختلف تعیین شده می‌توان آن‌ها را از خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف مصون نگه داشت. با شناخت مزاج می‌توان در بدن تعادل برقرار کرد اما این موضوع برای طبع صدق نمی‌کند. بسته به این که در چه خانواده‌ای و در چه اقلیم جغرافیایی به دنیا آمده‌اید، یکی از این طبع‌ها را خواهید داشت.
انواع طبع
طبع سرد
به نوعی طبع قالب در اکثر نقاط جهان است. کسانی که همیشه سرما تا عمق جانشان نفوذ می‌کند و پوستی به رنگ روشن دارند در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
افراد دارای طبع سرد خونسرد هستند و کمتر می‌توان عصبانی شدن آن‌ها را دید. این افراد میل زیادی به استراحت و خواب دارند و عموماً کم انرژی و کرخت هستند. افراد دارای طبع سرد سفید شدن مو را زودتر از سایرین تجربه می‌کنند و ممکن است ریزش مو داشته باشند. این افراد نبضشان کند می‌زند و غذایی که می‌خوردند دیرتر هضم خواهد شد. به همین دلیل است که بیشتر افراد دارای اضافه وزن دارای طبع سرد یا تر هستند.
از مشکلاتی که پیش روی افراد با طبع سرد قرار دارد می‌توان به این نکته اشاره کرد که این گروه بیشتر ممکن است به بیماری‌هایی مانند ام اس یا پارکینسون مبتلا شوند.
طبع گرم
تعداد افرادی که طبع گرم دارند نسبت به افراد دارای طبع سرد کمتر است. افراد زودجوش و برونگرا که با دیگران زودتر صمیمی می‌شوند و از طرفی بیشتر عصبانی می‌گردند از جمله افراد دارای طبع گرم هستند.افراد با طبع گرم میل زیادی به خوردن شیرینی‌جات دارند و همیشه بدنشان داغ است. همین موضوع سبب می‌شود که مرتب عطش داشته باشند.
علایمی مانند تعریق، جوش و خارش پوست یا شوره سر در این افراد بیشتر است.
آشنایی با خوراکی هایی با طبع گرم (کلیک کنید)
طبع معتدل
تعداد افرادی که طبع معتدل دارند نسبت به افراد دارای طبع سرد و گرم کمتر است. این افراد معمولاً حساسیت‌های خاصی نسبت به دما و غذاهای مختلف نشان نمی‌دهند و بدنشان با شرایط محیطی مختلف سازگارتر است. با وجود این که افراد دارای این طبع به لحاظ خلق و خو و… پایدارتر هستند.
به دلیل این که بدن آن‌ها در برابر غذا و شرایط آب و هوایی واکنش نشان نمی‌دهد، احتمال این که بیماری نهفته و بدون علایم داشته باشند زیاد است.
لیست غذاهای با طبع سرد و طبع گرم
- از غذاهایی با طبع سرد می‌توان به گوشت گاو، نان جو، ماهی، مرغ ماشینی، کره، گل‌کلم، کرفس، مرکبات، زرشک، کشک، ماش، باقلا، قارچ، ریواس، زردآلو، آلو، گلابی، انار، بادمجان، نخودفرنگی، توت‌فرنگی، و مانند آن اشاره کرد.
- برخی از غذاهایی با طبع گرم مانند مرغ خانگی، گوشت گوسفند، گوشت شتر، نان گندم، انگور، عسل، تخم‌مرغ، نخود، گردو، طالبی، هویج، انجیر، توت، گوشت شترمرغ، گوشت بوقلمون، گوشت بز، شیر بز و مانند آن هستند.
نتیجه‌گیری
در این مطلب در مورد مزاج شناسی یاد گرفتیم چهار مزاج اصلی داریم: دموی، بلغمی، سوداوی، صفراوی. هر مزاجی ویژگی‌های خلقی و جسمی خاص خود را دارد. برای این که مزاج متعادلی داشته باشید، می‌توانید بر اساس نوع مزاجتان، تغذیه و انواع خاصی از ورزش را در سبک زندگی‌تان بگنجانید. طبع را نمی‌توان تغییر داد، اما مزاج با توجه به نوع غذاهای مصرفی قابل تغییر است.
حال طبع شما چیست ؟؟!!
