سال‌هاست که شکر یکی از پرمصرف‌ترین شیرین‌کننده‌هاست. برای شیرین کردن چای یا قهوه، طبخ کیک و یا هر غذا؛ استفاده از شکر به یک عادت در میان همه ما تبدیل شده است و هم اکنون با پیشرفت علم و مشخص شدن ماهیت مضر شکر به نظر می‌رسد باید به دنبال یک جایگزین مناسب برای قند و شکر گشت.
فهرست مطالب مقاله شیرین ولی بدون قند :
1- اریتریتول چیست؟
2- خواص اریتریتول
3- ارزش غذایی اریتریتول
4- آیا اریتریتول بی ضرر است؟
5- سخن پایانی
اریتریتول چیست؟
اریتریتول (Erythritol) یکی از انواع الکل های قند (شکر) است و طعمی مشابه با قند معمولی دارد. این ترکیب نوعی شیرین کننده کم کالری و دارای خواص زیادی است. در واقع اریتریتول ترکیبی طبیعی و بدون ایجاد مضرات و عوارض برای سلامتی است.
درباره ی شیرین کننده ها بیشتر بخوانید ( کلیک کنید )
بسیاری از الکل های قند از جمله اریتریتول، زایلیتول، سوربیتول و مالتیتول در صنایع غذایی استفاده می شوند. در واقع بیشتر آنها به عنوان شیرین کننده های کم کالری در محصولات بدون قند یا کم قند کاربرد دارند. بیشتر میوه ها و سبزیجات به طور طبیعی اما به میزان کم حاوی الکل های قندی هستند. این ترکیبات بواسطه ساختار مولوکلی خود و با تحریک گیرنده های طعم شیرین روی زبان باعث ایجاد مزه شیرین می شوند.
خواص اریتریتول :
عدم افزایش قند خون یا انسولین
بدن انسان فاقد آنزیم های مورد نیاز برای تجزیه اریتریتول است. همانطور که توضیح داده شد این ترکیب وارد جریان خون شده و درنهایت از طریق ادرار دفع می شود.
بر اساس مطالعات حیوانی صورت گرفته اریتریتول مانع از افزایش سطح قند خون و انسولین می شود. به همین دلیل اریتریتول یک جایگزین عالی قند برای افراد دارای اضافه وزن، دیابت یا سایر بیماری های سندرم متابولیک است.
درباره ی دیابت بیشتر بخوانید ( کلیک کنید )
کاهش خطر بیماری قلبی
بر اساس مطالعات صورت گرفته روی موش های دارای دیابت، اریتریتول به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و باعث کاهش آسیب عروق خونی ناشی از سطوح بالای قند خون می شود.
طبق مطالعه دیگری روی 24 فرد بزرگسال دارایدیابت نوع 2، مصرف روزانه 36 گرم اریتریتول به مدت یک ماه به بهبود عملکرد رگ های خونی و کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی کمک می کند. با این حال برای تائید این خواص و یافته ها به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است.
مفید برای سلامت دندان
همانطور که می دانیم مصرف بیش از حد قند باعث آسیب به سلامت دندان ها، ایجاد حفره و پوسیدگی می شود. قند نوعی انرژی برای باکتری های مضر دهان است. طی این فرآیند این باکتری ها با آزاد کردن اسیدهایی باعث از بین رفتن مینای دندان می شوند. از آنجایی که باکتری های دهان نمی توانند از زایلیتول و اریتریتول به صورت انرژی استفاده کنند، به عنوان محصولات دوست دندان شناخته می شوند. از طرفی زایلیتول و اریتریتول مانع از رشد باکتری ها شده و آنها را سرکوب می کنند.
مطالعات متعددی خواص اریتریتول برای حفره های دندانی را بررسی کرده اند و نتایج متفاوتی را نشان داده اند. برخی از مطالعات کاهش پلاک و باکتری های مضر را نشان داده، در حالی که برخی دیگر هیچ کاهشی در حفره ها را بیان نکرده اند.
با این وجود بر اساس مطالعه ای که به مدت 3 سال روی 485 دانش آموز انجام شد، اریتریتول حتی بیشتر از زایلیتول و سوربیتول باعث ایجاد محافظت در برابر پوسیدگی دندان می شود. یک بررسی تحقیقاتی در سال 2016 نیز به نتیجه ای مشابهی رسید و بیان کرد که اریتریتول در برابر پلاک دندان و پوسیدگی موثرتر از زایلیتول یا سوربیتول است.
باعث کاهش مصرف قند می شود
قند و شکر دارای کالری هستند و می توانند باعث افزایش وزن و در نتیجه آن بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 شوند. بنابراین اریتریتول با کالری 0 می تواند جایگزین مناسبی برای آنها باشد.
ارزش غذایی اریتریتول :
وزارت کشاورزی امریکا برای 1 قاشق چایخوری که حدود 4 گرم است مشخصات زیر را ارائه کرده است:
کالری: 0 گرم
چربی: 0 گرم
فیبر: ۰ گرم
پروتئین: ۰ گرم
سدیم: ۰ میلی‌‌گرم
شکر: ۰ گرم
کربوهیدرات: ۴ گرم
آیا اریتریتول بی ضرر است؟
در حالت کلی، اریتریتول ماده ای کاملا بی ضرر محسوب می شود. مطالعات زیادی در مورد سمی بودن و تأثیرات این ماده روی حبوبات انجام گرفته است. در هر صورت، هم برای حیوانات و هم انسانها سالم می باشد. فقط یک مشکل در مورد قند الکل وجود دارد : ممکن است مشکلاتی برای هضم ایجاد کنند. بسته به ساختار شیمیایی این ماده، بدن شما قادر به هضم و جذب آن نبوده، که در نتیجه از مسیر سیستم گوارشی عبور می کند تا اینکه از طریق روده ها دفع شود.
سخن پایانی :
به حالت کلی، اریتریتول به عنوان یک شیرین کننده ی عالی معرفی شده است و 70 درصد شیرینی قند و شکر معمولی را دارد. موجب بالا رفتن قندخون و انولین در خون نمی شود و تقریبا هیچ کالری ای ندارد.
